Zelfkritiek loslaten: jouw hooggevoeligheid als kracht

Herken je dat? Zodra november begint, voel je de druk al opbouwen. Langzaam maar zeker sluipt de beruchte "decemberdrukte" je agenda en je hoofd binnen. Ik weet uit eigen ervaring hoe het voelt om te denken: 'was het nu maar gewoon januari'. Voor je het weet, zit je er middenin: Sinterklaassurprises knutselen, kerstvieringen op school, deadlines op je werk en de onuitgesproken verwachtingen van de hele familie.

Je agenda stroomt vol voordat je er zelf voor hebt kunnen kiezen. Je bent constant aan het rennen, regelen en pleasen. Voor hooggevoelige personen en ouders van hooggevoelige kinderen is deze maand niet zomaar druk; het is één groot prikkelfestijn. De verandering in ritme, de spanning en de constante stroom van activiteiten kunnen overweldigend zijn. Maar wat als je deze periode niet hoeft te overleven? In dit blog ontdek je vier verrassende inzichten die je helpen je hooggevoeligheid juist nu als kracht te gebruiken, zodat je bewust kunt genieten in plaats van enkel de dagen af te tellen.

Vier manieren om december anders te benaderen

Hier zijn vier verrassende inzichten die je helpen om je hooggevoeligheid niet als last, maar als kracht te zien in de drukste maand van het jaar.

Je innerlijke criticus is geen vijand

Die kritische stem in je hoofd wordt tijdens de feestdagen vaak luider. Gedachten als "Stel je niet zo aan" of "Waarom kan ik niet gewoon genieten?" nemen de overhand. Deze stem dwingt je om door een "bril van tekort" te kijken, waardoor je het gevoel hebt constant tekort te schieten. Als je hooggevoelig bent, komt dat stemmetje vaak met extra volume. Omdat je alles diep voelt: je eigen emoties, maar ook die van anderen. Je denkt na over wat er gebeurde, wat je anders had kunnen doen, en hoe het beter kan.

Het lijkt zorgzaam en bewust, maar ergens onderweg slaat die zelfreflectie om in zelfkritiek. En dan wordt die prachtige gevoeligheid (die jou zo’n warm, intuïtief mens maakt) ineens een last. Veel gevoelige mensen denken dat ze zichzelf “scherp moeten houden”. Dat zonder zelfkritiek, groei niet mogelijk is. Dat is een misvatting, want juist die zelfkritiek kost bakken energie. Het houdt je dus vooral tegen om te doen wat je eigenlijk zou willen. Het vergroot je twijfel en dat zorgt ervoor dat je continu aan jezelf sleutelt in plaats van op jezelf te vertrouwen. Echte groei komt uit 'bewustzijn en compassie voor jezelf'. Het durven kijken naar jezelf zonder oordeel.

Het verrassende inzicht is dat deze zelfkritiek niet voortkomt uit afkeer, maar juist uit een diepe wens om het goed te doen. Je wilt het beste voor je kinderen, je familie en jezelf.

Dit inzicht kan je helpen. Het verandert de strijd tegen jezelf. Je hoeft niet te vechten tegen die stem; je mag erkennen waar hij vandaan komt. In plaats van iedere keer jezelf af te wijzen, kun je tegen die stem zeggen: 'Ik zie dat je me probeert te beschermen en het goed wilt doen. Dank je wel. Maar nu kies ik voor zachtheid.'

Want die zelfkritiek komt vaak wel voort uit liefde. Want je wilt het gewoon goed doen.

Deze compassie voor jezelf is de eerste stap. De volgende stap is om diezelfde acceptatie uit te breiden naar je hele gezin.

Jouw gezin is niet 'gemiddeld' – en dat is je kracht

De maatschappij, het schoolsysteem en de sociale tradities rond de feestdagen zijn gericht op 'het gemiddelde'. Maar een gezin met hooggevoelige of hoogbegaafde kinderen bevindt zich aan "de andere kant van het spectrum". Het betekent niet dat je "te veel" bent. Het betekent dat je meer ziet, voelt en doorziet dan de meeste mensen. Jullie hebben simpelweg andere behoeften, zoals meer rust, meer voorspelbaarheid en meer emotionele ruimte om alle prikkels te verwerken.

Stop met jezelf en je gezin te vergelijken met wat anderen doen. Voel je de druk om mee te doen met de 'gemiddelde' kerst? En wat zou er gebeuren als je die druk losliet? Het is geen zwakte om het anders aan te pakken; het is juist een enorme kracht. Het is een bewuste keuze voor het welzijn van de mensen van wie je houdt.

De realiteit is wanneer jij te maken hebt met hoogbegaafde of hooggevoelige kinderen, dan is jouw gezin niet gemiddeld. Als jij dus kenmerken van hoogbegaafdheid of hooggevoeligheid hebt, dan zit je aan de andere kant van het spectrum en is het dus niet gemiddeld. Dus mag het ook anders zijn.

Wanneer je stopt met jezelf afwijzen om je gevoeligheid, begint de magie. Dan zie je dat jouw diepgang je onderscheidt. Dat jouw vermogen om te voelen, verbinden en reflecteren precies is wat jou krachtig maakt: als mens, als ouder, als ondernemer.

Want wie zichzelf écht kan voelen, kan ook anderen beter begrijpen.

Om deze keuzes vol vertrouwen te maken, heb je een betrouwbaar intern navigatiesysteem nodig. Gelukkig heb je dat al. Nu nog leren luisteren en vertrouwen naar dat briljante systeem ;-)

Je hooggevoeligheid is geen last, maar je kompas

In de chaos van december, dat intense prikkelfestijn, kan je hooggevoeligheid voelen als een last. Je bent sneller overprikkeld en voelt de spanning van iedereen om je heen. De tegen-intuïtieve waarheid is echter dat jouw gevoeligheid je meest betrouwbare kompas is.

Het is een ingebouwde radar die je feilloos laat weten wanneer het genoeg is. Je merkt het aan de toon van de stem van je kind, ziet het in een vermoeide blik, of voelt het aan een klein zuchtje. Dat is jouw signaal om gas terug te nemen voordat iedereen overprikkeld en uitgeblust is. Terwijl anderen maar "doordenderen" tot ze opgebrand zijn, geeft jouw gevoeligheid je het signaal om op tijd te stoppen. Zie het niet als een beperking, maar als een superkracht.

Want waar anderen eigenlijk maar doordenderen, doordenderen, doordenderen zie jij dus dankzij die hooggevoeligheid en die bewustzijn zie jij het moment waarop je even gas terug mag geven.

'Nee' zeggen is het mooiste cadeau dat je je kind kunt geven

Het is moeilijk om 'nee' te zeggen. Nee tegen die extra Sinterklaasintocht, nee tegen een familiediner dat te lang duurt, nee tegen de verwachtingen van anderen. Maar de belangrijkste rol die je als ouder hebt, is het voorbeeld zijn voor je kinderen.

Door bewust te kiezen voor één activiteit in plaats van drie, of door een middag rust in te plannen, geef je je kind een cruciale levensles mee. Je geeft je kind niet alleen rust, je geeft ze een blauwdruk voor zelfrespect. Je leert ze dat hun welzijn een prioriteit is – een les die oneindig veel waardevoller is dan welke Sinterklaassurprise dan ook.

Het allerbelangrijkste is jij bent het voorbeeld voor je kinderen. En dat is het allerbelangrijkste. Want als jij als mama of papa het voorbeeld kan geven van hé, maar wacht, we doen vandaag één activiteit. We doen er geen drie, we doen er één en daarna hebben we lekker rust. Dan wordt het voor je kind heel gewoon dat er dus rust mag zijn.

Van overleven naar bewust leven

Je hoeft de decembermaand niet te doorstaan alsof het een uitputtende marathon is. Door je hooggevoeligheid te omarmen als een kompas, kun je bewuste keuzes maken die passen bij jou en je gezin.

Dit is waar het samenkomt: door met compassie naar je innerlijke criticus te luisteren, de unieke behoeften van je gezin te eren, je gevoeligheid als kompas te gebruiken en 'nee' te zeggen als een daad van liefde, transformeer je de hele dynamiek van de feestdagen. Je kiest voor verbinding in plaats van verplichting, voor rust in plaats van chaos. Je kiest voor jezelf en geeft daarmee het mooiste voorbeeld aan je kinderen.

Welke ene keuze kun jij deze december maken die voelt als liefde voor jezelf en jouw gezin, in plaats van als een verplichting?