Van Vakantie naar School: Waarom Hoogbegaafde en Hooggevoelige Kinderen Moeite Kunnen Hebben met de Overgang

De overgang van vakantie naar school kan voor veel kinderen spannend zijn. Maar voor hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen is dit vaak extra intens. Waar andere kinderen misschien een beetje moeten wennen aan het schoolritme, kunnen hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen kampen met stress, overprikkeling, slaapproblemen en emotionele uitbarstingen. In dit blog leg ik uit waarom deze overgang zo moeilijk kan zijn, hoe je de signalen herkent en wat je als ouder kunt doen om je kind te ondersteunen.

Waarom is de overgang van vakantie naar school zo moeilijk?

Voor hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen is structuur belangrijk, maar het moet wel de juiste structuur zijn. Tijdens de vakantie hebben ze vaak meer vrijheid: zelf bepalen wat ze doen, meer tijd voor hun interesses en minder sociale prikkels. Wanneer school weer begint, verandert dit plotseling. Dit kan leiden tot weerstand, boosheid, verdriet of zelfs fysieke klachten zoals buikpijn of hoofdpijn.

De belangrijkste redenen waarom deze overgang lastig is:

1. School is mentaal en emotioneel vermoeiend

   Hoogbegaafde kinderen denken diep na en verwerken informatie op een intensieve manier. Dit maakt school uitdagend, niet per se vanwege de lesstof, maar door de mentale belasting, sociale interacties en regels die soms niet logisch voelen.

2. Meer prikkels en minder autonomie

   Hooggevoelige kinderen nemen geluiden, emoties en sfeer intenser waar. Op school krijgen ze plotseling te maken met drukte, schoolbelletjes, fel licht, en sociale verwachtingen. Dit kan snel zorgen voor overprikkeling.

3. De sociale uitdagingen

   Hoogbegaafde kinderen voelen zich niet altijd op hun gemak bij leeftijdsgenoten. Na weken van ontspanning en misschien alleen spelen met mensen die hen écht begrijpen, kan school voelen als een plek waar ze zich moeten aanpassen of waar ze zich anders voelen dan de rest.

4. De onvoorspelbaarheid

   De eerste weken van school brengen vaak veranderingen: een nieuwe leerkracht, een andere klasindeling, huiswerk dat weer begint. Hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen houden van duidelijkheid en voorspelbaarheid. Wanneer ze die niet ervaren, kan dat zorgen voor onzekerheid of weerstand.

Hoe herken je dat je kind moeite heeft met de overgang?

Niet elk kind uit zijn gevoelens op dezelfde manier. Maar er zijn een aantal signalen waar je als ouder op kunt letten:

🔹 Driftbuien of prikkelbaarheid – Je kind lijkt snel boos te worden om kleine dingen. 🔹 Teruggetrokken gedrag – Minder willen praten of zich afzonderen. 🔹 Moeite met slapen – Moeilijk inslapen of vaker wakker worden. 🔹 Fysieke klachten – Buikpijn, hoofdpijn of misselijkheid zonder medische oorzaak. 🔹 Huilbuien of angsten – Je kind kan emotioneel reageren op dingen die normaal geen probleem zijn. 🔹 Schoolweigering – Niet naar school willen, huilen bij het wegbrengen of klagen over school.

Herken je een of meerdere van deze signalen? Dan is het belangrijk om je kind te helpen bij deze overgang.

Wat kun je als ouder doen?

Gelukkig zijn er manieren om de overgang soepeler te laten verlopen. Hier zijn een aantal praktische tips:

Bereid je kind mentaal voor Praat al een paar dagen voordat school begint over wat er gaat gebeuren. Benoem de dingen die hetzelfde blijven (zoals de vaste schooltijden of vrienden in de klas), maar ook wat er kan veranderen. Gebruik positieve taal, maar erken ook dat het spannend kan zijn.

Houd een vaste routine Hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen floreren bij structuur. Start een paar dagen voor het einde van de vakantie met vaste slaaptijden, ochtendroutines en eetmomenten. Dit helpt om de overgang minder abrupt te maken.

Bied extra rustmomenten Plan in de eerste schoolweek extra rustige momenten thuis, zoals een prikkelvrije middag zonder afspraken. Dit helpt je kind om de dag beter te verwerken en niet oververmoeid te raken.

Geef autonomie waar mogelijk Laat je kind kleine keuzes maken, zoals welke outfit hij of zij aantrekt of wat er in de lunchbox gaat. Dit geeft een gevoel van controle en vermindert stress.

Maak een ‘thuiskomst ritueel' Sommige kinderen hebben na school even tijd nodig om bij te komen. Bied bijvoorbeeld een rustig kwartiertje met een boek, knuffel of muziek voordat je over school begint te praten.

Erken de gevoelens van je kind Zeg niet meteen “Ach, het valt wel mee” als je kind zich onzeker voelt. In plaats daarvan kun je zeggen: "Ik begrijp dat het wennen is na de vakantie. Het is oké om het spannend te vinden. We doen het samen."

Focus op de positieve momenten Vraag niet alleen “Hoe was school?”, maar stel vragen als: "Wat was het leukste moment van vandaag?" "Wat ging beter dan je had verwacht?" Hierdoor leer je je kind om positieve ervaringen bewust op te merken.

De eerste weken: geef je kind de tijd

De eerste weken van school kunnen zwaar zijn voor hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen. Verwacht niet dat alles meteen soepel gaat. Soms hebben ze gewoon wat extra tijd nodig om te wennen.

Blijf letten op hoe je kind zich voelt en pas de aanpak aan als dat nodig is. Soms helpt het om met de leerkracht te praten en te bespreken hoe school kan helpen bij een soepele overgang.

Conclusie

De overgang van vakantie naar school is voor veel hoogbegaafde en hooggevoelige kinderen uitdagend. Door te begrijpen waarom dit moeilijk is en je kind op de juiste manier te ondersteunen, kun je de overgang soepeler maken.

Belangrijkste punten om te onthouden:

• Bereid je kind mentaal voor door over school te praten.

• Creëer een duidelijke routine om houvast te bieden.

• Geef je kind rustmomenten om overprikkeling te voorkomen.

• Erken en benoem de gevoelens van je kind zonder ze weg te wuiven.

• Geef je kind autonomie in kleine keuzes om stress te verminderen.

Met de juiste ondersteuning kan jouw kind stap voor stap wennen aan school en zich veilig voelen in deze nieuwe overgangsperiode.

Wil je meer tips over hoogbegaafdheid en hooggevoeligheid? Neem contact op met me en ik help je graag verder.