Kenmerken hoogsensitief

Hoogsensitiviteit bij kinderen is een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt in de maatschappij. Hoewel het een persoonlijkheidskenmerk is dat bij ongeveer 20% van de bevolking voorkomt, kan het soms moeilijk zijn om het te herkennen bij kinderen. In dit blogartikel gaan we dieper in op hoogsensitiviteit bij kinderen en geven we voorbeelden van hoe dit zich kan uiten. Zodat er nog meer bekendheid en (h) erkenning komt voor het hoogsensitieve kind.

Wat zijn de kenmerken van hoogsensitieve kinderen?

Hoogsensitieve kinderen worden niet altijd herkend als hoogsensitief. In dit blog lees je de kenmerken en uitdagingen van hoogsensitiviteit bij kinderen.

Neemt meer subtiele informatie bewust waar

Hoogsensitieve kinderen hebben een gevoelig zenuwstelsel en zijn vaak meer ontvankelijk voor prikkels uit hun omgeving. Dit betekent dat ze gevoeliger zijn voor geluiden, geuren, visuele prikkels en emotionele signalen. Jouw hoogsensitieve kind merkt het al snel op wanneer een detail is veranderd in de woonkamer. Daarnaast kan jouw hoogsensitieve kind al snel schrikken van (plotselinge) harde geluiden.

Moeite met veranderingen of onverwachte gebeurtenissen

Hoogsensitieve kinderen hebben meer moeite met veranderingen of onverwachte gebeurtenissen. Door alle prikkels die ze gedurende de dag al krijgen, is het voor een hoogsensitief kind fijn om enige regelmaat en structuur te hebben. Een verandering of onverwachte gebeurtenis werkt spanningverhogend bij een hoogsensitief kind. Een hoogsensitief kind heeft vooral baat bij structuur en ritme. Een hoogsensitief kind kan hier dan ook aan vast willen houden. Is jouw kind naast hoogsensitief ook strong-willed, dan kan jouw kind alles uit de kast trekken om niet mee te werken aan de onverwachte gebeurtenis.

Verwerkt informatie intens en diepgaand

Alle informatie die hoogsensitieve kinderen binnen krijgen, worden in de hersenen diepgaand verwerkt. Ze stellen vaak waarom-vragen en hebben een sterke drang om de redenen achter dingen te begrijpen. Een voorbeeld hiervan kan zijn wanneer een hoogsensitief kind aanhoudend vraagt waarom de lucht blauw is. Ze willen niet alleen weten dat de lucht blauw is, maar ook begrijpen waarom het blauw is en hoe het de wereld beïnvloedt. Hoogsensitieve kinderen hebben de neiging om dieper na te denken en kunnen vaak filosofische vragen stellen die hun leeftijdsgenoten misschien niet stellen. Daarnaast is de intensiteit van hun gevoelens groot, waardoor ze snel overweldigd kunnen raken.

Een sterk inlevingsvermogen

Hoogsensitieve kinderen hebben vaak ook een groot inlevingsvermogen. Ze kunnen de gevoelens van anderen gemakkelijk aanvoelen en zich zeer betrokken voelen bij hun emoties. Een voorbeeld hiervan kan zijn wanneer een hoogsensitief kind verdrietig wordt wanneer het een ander kind ziet huilen. Ze kunnen het verdriet van het andere kind bijna fysiek voelen en hebben de neiging om te troosten of te helpen. Dit sterke inlevingsvermogen kan zowel als een kracht als een uitdaging worden ervaren, omdat ze de emoties van anderen soms ook als overweldigend kunnen ervaren.

Een sterk rechtvaardigheidsgevoel

Hoogsensitieve kinderen hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Ze zien, dankzij hun waarneming van subtiele details, direct als iets niet eerlijk gaat. De zin ‘dat is niet eerlijk’ is ook een veelvoorkomende zin bij hoogsensitieve kinderen. Het kan gaan over de hoeveelheid snoep, het aantal minuten gamen of het feit dat de oudere broer later naar bed mag. Het rechtvaardigheidsgevoel bij hoogsensitieve kinderen betrekken ze niet alleen op zichzelf. Wanneer zij zien dat iemand anders onrechtvaardig wordt behandeld, hebben ze dit ook in de gaten. Het kan hierbij gaan om een zwerver op straat (waarom slaapt deze man op straat? We moeten hem helpen) of om de leerkracht die een vriendje toespreekt (terwijl het vriendje er niks mee te maken had. Dat had jouw kind wel gezien). En hier kunnen ze dan intense emoties bij voelen.

Wat zijn de uitdagingen van hoogsensitieve kinderen?

In de huidige maatschappij is het aantal prikkels enorm. Ons brein is ook niet gewend om zoveel prikkels te verwerken. Hoogsensitieve kinderen hebben vaak een verhoogde gevoeligheid voor prikkels, waardoor ze sneller overprikkeld kunnen raken.

Vermoeidheid

Een gebrek aan slaap leidt tot vermoeidheid en een verminderde concentratie. Kinderen hebben voldoende slaap nodig om de prikkels van de dag te verwerken en hun lichaam en geest de nodige rust te geven. Hoogsensitieve kinderen hebben hier vaak nog meer behoefte aan, omdat ze over het algemeen al meer prikkels te verwerken hebben dan hun leeftijdsgenoten. Een slechte nachtrust kan er dus voor zorgen dat ze overdag moeite hebben om zich te concentreren, wat hun schoolprestaties en algehele functioneren kan beïnvloeden.

Overprikkeling

Doordat hoogsensitieve kinderen meer informatie bewust waarnemen, komen er gemiddeld meer prikkels binnen. Hoogsensitieve kinderen zijn gevoeliger voor bijvoorbeeld stemmingen, emoties (zowel van hen zelf als van anderen), geluiden en het opmerken van details. Wanneer deze prikkels lange tijd doorgaan, zonder rust en ontspanning tussendoor, ligt overprikkeling op de loer. Iedere dag hebben hoogsensitieve kinderen te maken met de vele zintuigelijke prikkels, de verwachting van anderen en hun eigen intense emoties.

Wat kun jij, als ouder, doen?

Wanneer jij weet dat de kenmerken van hoogsensitiviteit bij jouw kind spelen, is het raadzaam om je te verdiepen in hoogsensitiviteit. Deze kennis zorgt voor meer begrip naar jouw kind. Je komt erachter dat jouw kind de dingen niet express doet, maar dat het te maken heeft met de kenmerken van hoogsensitiviteit. Hieronder vind je een aantal tips hoe je om kunt gaan met de hoogsensitiviteit bij jouw kind.

Prikkels via zintuigen achterhalen

Je kunt kijken op welk zintuig jouw kind het meeste overprikkeld. Hiermee kun je kijken of je deze prikkels kunt verminderen. Begrip en empathie voor jouw kind is hierbij essentieel.

Een rustige en veilige omgeving creëren

Hoogsensitieve kinderen hebben vaak een voorkeur voor een rustige en veilige omgeving. Ze zoeken naar plekken waar ze zich relaxt en comfortabel voelen. Een hoogsensitief kind heeft, meer dan gemiddeld, behoefte aan rust om de prikkels te verwerken. Een voorbeeld kan zijn wanneer een hoogsensitief kind zich terugtrekt naar zijn kamer of in een rustig hoekje gaat zitten.

Ontspanningsoefeningen

Ontspanningsoefeningen zoals ademhalingsoefeningen, meditatie of een warm bad helpen om het kind te ontspannen. Wanneer je gedurende de dag momenten inbouwt om jouw hoogsensitieve kind te laten ontspannen, kan dit helpen bij een goede nachtrust. Zo ontlaadt een hoogsensitief kind al veel prikkels. Dit kan ervoor zorgen dat jouw kind vlak voor het slapen nog de dag moet verwerken of een hele tijd ligt te piekeren.

Professionele begeleiding zoeken

Wanneer je zelf zoekende bent en hulp wilt in het omgaan met een hoogsensitief kind, is het verstandig om professionele begeleiding in te schakelen. Ik, Nicole Lagerberg, heb jarenlange ervaring met het begeleiden van ouders van hoogsensitieve kinderen. Met mijn professionele begeleiding krijg je als ouder hulp in de begeleiding van jouw hoogsensitieve kind. Zo kan jouw hoogsensitieve kind beter omgaan met de kwaliteiten die hoogsensitief met zich meebrengt. Plan vrijblijvend een kennismakingsgesprek met mij in, zodat ik je hier meer over kan vertellen.