Hoogbegaafdheid is een begrip dat vaak wordt geassocieerd met een hoog IQ. Echter, hoogbegaafdheid omvat meer dan alleen intelligentie. Het omvat ook perfectionisme, een kritische instelling, hoogsensitiviteit en een sterk rechtvaardigheidsgevoel. In dit artikel zullen we de kenmerken van intelligentie bespreken en het verschil tussen hoogbegaafdheid en hoogintelligentie uitleggen. Hoogbegaafd maar niet slim, kan dat?
Wat is hoogbegaafdheid?
Circa 2% van de bevolking is hoogbegaafd. Er is niet één definitie van hoogbegaafdheid. Dit maakt het direct ook complex om hoogbegaafdheid te signaleren. Over het algemeen wordt gebruikgemaakt van de volgende definitie (Delphi model):
"Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Hij of zij schept plezier in creëren.”
Een bovengemiddeld IQ is in ieder geval een belangrijk onderdeel van hoogbegaafdheid. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een score boven de 130. Maar enkel een IQ score (lees: hoge intelligentie) is niet het enige wat hoogbegaafdheid omschrijft. Veel onderzoekers zijn het er inmiddels over eens dat hoogbegaafdheid meer is dan enkel het ‘cijfer’. Hoogbegaafd, maar niet slim kan dus zeker voorkomen.
Hoogbegaafd versus hoogintelligent: hoogbegaafd maar niet slim
Hoogintelligente mensen hebben een hoog IQ, maar dit betekent niet automatisch dat ze hoogbegaafd zijn. Hoogbegaafdheid gaat verder dan alleen intelligentie en kan ook te maken hebben met andere factoren zoals motivatie en doorzettingsvermogen. Hoogbegaafdheid wordt niet altijd begrepen door anderen en kan zelfs leiden tot onderpresteren.
Hoogbegaafde kinderen kunnen uitdagingen ervaren op school en hebben mogelijk behoefte aan gespecialiseerd onderwijs. Ze leren vaak op een andere manier en hebben vaak minder instructie en herhaling nodig. Het is belangrijk om eventuele hoogbegaafdheid bij jouw kind te herkennen en te testen, zodat je kind de juiste ondersteuning en stimulatie kan krijgen.
Tip: sluit gratis aan bij mijn webinar over hoogbegaafheid bij kinderen. Hierbij vertel ik je hoe je hoogbegaafdheid herkent, wat het inhoudt, de kenmerken van hoogbegaafdheid bij kinderen en hoe je een ontwikkelvoorsprong kunt herkennen .
Hoogbegaafdheid kan samengaan met verschillende condities, zoals autisme, dyslexie en hoogsensitiviteit. Het is belangrijk om hoogbegaafdheid te herkennen en er passende ondersteuning voor te bieden. Ik ben zelf moeder van drie hooggevoelige kinderen, waarvan twee hoogbegaafd. Uit ervaring weet ik hoe belangrijk het is om je kinderen te leren begrijpen en te ondersteunen, omdat ze zich al zo vaak ‘anders’ voelen en andere dingen nodig hebben. Lees hier meer over hoogbegaafdheid en het herkennen van hoogbegaafdheid bij je kind.
De implicaties van hoogbegaafdheid, maar niet slim
Hoogbegaafd zijn, maar niet als slim worden gezien, kan voor veel verwarring zorgen. Hoogbegaafdheid wordt niet alleen bepaald door een hoog IQ, maar ook door de zogenoemde “zijnskenmerken” (Tessa Kieboom). Het hebben van een hoog intelligentieniveau garandeert geen succes. Motivatie en de omgeving spelen ook een belangrijke rol om de hoogbegaafdheid tot uiting te laten komen. Intelligentie bestaat uit drie componenten: analytische intelligentie, creatieve intelligentie en praktische intelligentie.
Een van de implicaties van hoogbegaafdheid is dat het niet altijd begrepen wordt door anderen. Dit kan leiden tot aanpassing, eenzaamheid én onderpresteren van een hoogbegaafd kind. Hoogbegaafde kinderen kunnen zich vervelen op school en hebben behoefte aan uitdagend onderwijs. Ze leren anders (bijvoorbeeld: top-down leren en hoogbegaafde kinderen hebben vaak een voorkeur voor beeldend leren) en hebben vaak minder instructie en herhaling nodig. Het is ontzettend belangrijk dat je dit tijdig herkent bij jouw kind. Jouw hoogbegaafde kind heeft behoefte aan uitdaging, minder herhaling en meer zelf ontdekken. Hij wil niet alles voorgekauwd krijgen en hoeven te reproduceren, maar hij wil zelf op onderzoek gaan. Gun je kind deze ontwikkeling en verdiep jezelf in hoogbegaafdheid.
Hoogbegaafdheid bij kinderen
Speciaal onderwijs
Hoogbegaafdheid bij kinderen is een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt in het onderwijs. Hoogbegaafde kinderen hebben vaak speciale behoeften en kunnen zich op reguliere scholen ondergewaardeerd voelen. Daarom kan speciaal onderwijs (voltijds hoogbegaafdheids onderwijs) een goede optie zijn voor jouw hoogbegaafde kind.
Speciaal onderwijs voor hoogbegaafde kinderen biedt een omgeving waarin ze uitgedaagd worden en zich kunnen ontwikkelen op hun eigen tempo. Deze scholen hebben vaak bekwame en ervaren leraren die gespecialiseerd zijn in het lesgeven aan hoogbegaafde kinderen. Ze kunnen inspelen op de specifieke leerbehoeften van jouw hoogbegaafde kind en ervoor zorgen dat hij voldoende uitdaging krijgt. Voor de meeste hoogbegaafde kinderen is de klik met de leerkracht ook van essentieel belang om zich gezien en erkend te voelen.
Leerbehoeften en ondersteuning
Hoogbegaafde kinderen hebben vaak unieke leerbehoeften die niet altijd worden begrepen of erkend in het reguliere onderwijs. Ze leren anders en hebben vaak minder instructie en herhaling nodig om nieuwe concepten te begrijpen. Dankzij hun vaak creatieve brein en het associëren kunnen hoogbegaafde kinderen vaak met unieke oplossingen komen. Dit kan soms anders zijn de “gebaande paden” of het “voor de hand liggende antwoord". Wanneer je de redenatie van het hoogbegaafde kind volgt, zit er altijd een logische verklaring in. Daarom is het belangrijk dat leerkrachten en ouders zich bewust zijn van deze behoeften en de juiste ondersteuning bieden.
Om hoogbegaafdheid bij kinderen te herkennen en te testen, kunnen verschillende methoden worden gebruikt, waaronder IQ-tests en observaties. Door vroegtijdig hoogbegaafdheid te identificeren, kan jouw kind de juiste ondersteuning en stimulatie krijgen om zijn potentieel te benutten.
Daarnaast is het belangrijk om ook in de privésfeer jouw hoogbegaafde kind zo goed mogelijk te begeleiden. Uit ervaring weet ik dat het, zeker in het begin, heel lastig kan zijn om erachter te komen waar jouw hoogbegaafde kind behoefte aan heeft en hoe je hem/haar dit zo goed mogelijk kan bieden. De emoties kunnen intens zijn. Het leren omgaan met deze intense emoties is belangrijk voor hoogbegaafde kinderen, juist omdat ze vanuit de hoogsensitieve kant zich zo bewust zijn van de vele prikkels en emoties. De balans vinden tussen overprikkeling en onderprikkeling kan ingewikkeld zijn. Immers is ieder kind en iedere situatie anders.
Blijf alsjeblieft niet langer aanrommelen en vraag professioneel advies aan. Er komt weer rust in huis, jouw hoogbegaafde kind voelt zich begrepen en kan zich beter doorontwikkelen. En jij als ouder zal je ook veel beter voelen, omdat je beter kunt inschatten waar de behoefte van jouw kind ligt. Plan gratis en vrijblijvend een gesprek met mij in, waarin we de situatie van jou en jouw kind kunnen bespreken. Ik zal je praktische tips geven, waar je écht iets aan hebt om jouw hoogbegaafde kind beter te gaan begrijpen.