Creatief hoogbegaafdheid is een bijzondere combinatie van hoogbegaafdheid en een uitmuntende creativiteit. Hoogbegaafde kinderen met een sterke creatieve aanleg hebben vaak een unieke manier van denken en het vermogen om originele en vernieuwende ideeën te genereren. Ze kunnen verbanden leggen die anderen niet zien en hebben een grote behoefte aan uitdagingen en nieuwe ervaringen. Deze kinderen hebben de potentie om uit te blinken in verschillende gebieden zoals beeldende kunst, muziek, literatuur, wetenschap, technologie, en meer.
Hoe herken je een creatief hoogbegaafd kind?
Het herkennen van een creatief hoogbegaafd kind kan complex zijn, omdat zij vaak een brede interesse en verschillende talenten hebben. Enkele signalen die kunnen wijzen op een creatief hoogbegaafd kind zijn:
Verbeeldingskracht
Een creatief hoogbegaafd kind heeft een buitengewone verbeeldingskracht en komt regelmatig met innovatieve oplossingen voor problemen.
Zoekt de uitdaging op
Een creatief hoogbegaafd kind heeft een passie voor nieuwe ervaringen en zoekt continu naar uitdagingen. Vaak zie je dat deze kinderen ook de zogenoemde “high sensation seekers" zijn. Hierbij zie je dat door een nieuwe uitdaging of ervaring het kind weer lekker in zijn vel zit.
Gevoel voor esthetiek / schoonheid
Een creatief hoogbegaafd kind merkt veel details op. Van de mooie details zoals de bloemen in de natuur, kunst of de melodie van een muziekstuk kan een creatief hoogbegaafd kind intens genieten. Het genieten van deze schoonheid heeft (in een rustige omgeving) ook direct een rustgevend effect op een creatief hoogbegaafd kind. Het verwerken van deze details gebeurt op een diepgaande manier in de hersenen. Bekijk hier meer informatie over hoogsensitiviteit.
Voorbeeld van een creatief hoogbegaafd kind
Jan heeft een enorme verbeeldingskracht. In zijn ‘fantasie verhaal” beleeft hij de grootste avonturen. De draken en ridders nemen hun posities in en ze kijken op welk moment ze kunnen aanvallen. Hierbij hebben ze allerlei wapens om zichzelf te verdedigen. De draken kunnen snel wegvliegen maken zich klein zodat ze zich achter een boom kunnen verstoppen. De ridders hebben een nieuw soort ‘drone’ gebouwd, waarop ze zelf kunnen klimmen én vliegen, zodat ze via de staart van de draak hem kunnen aanvallen. Hiervoor hebben ze ook nog een bepaald stofje uitgevonden, wat er tijdelijk voor zorgt dat ze onzichtbaar worden. In dit voorbeeld zie je dat in de verbeeldingskracht van een creatief hoogbegaafd kind alles mogelijk is (ook al is het in de realiteit niet mogelijk). Dit kan op 2 manieren geïnterpreteerd worden: hij blijft te veel in zijn fantasie hangen óf hij kan visionair denken (denkt in mogelijkheden en ziet oplossingen en ideeën waar een ander ze nog niet kan zien of bedenken).
Het is van belang dat jij als ouder je kind hier zo goed als mogelijk bij ondersteunt. Voor een creatief hoogbegaafd kind is de wereld al lastig en verwarrend genoeg. Leer hoe je beter in gesprek gaat met je kind, boek vrijblijvend een afspraak met mij in.
Hoe herken je een creatief hoogbegaafd kind in de klas?
Het signaleren van een creatief hoogbegaafd kind kan soms een uitdaging zijn, omdat deze kinderen vaak niet voldoen aan de traditionele ideeën van hoogbegaafdheid. Hieronder staan enkele manieren waarop een leerkracht een creatief hoogbegaafd kind kan signaleren:
Uniek probleemoplossend vermogen
Een creatief hoogbegaafd kind is vaak in staat om problemen op een bijzondere manier op te lossen. Deze heeft een unieke kijk op de wereld en kan ook vaak ‘out of the box’ en ‘buiten de kaders’ denken. Houd bij een creatief hoogbegaafd kind vooral de denkpatronen in de gaten wanneer ze met uitdagingen te maken krijgen.
Creatieve expressie
Een creatief hoogbegaafd kind heeft vaak een buitengewone interesse en passie voor muziek, kunst en schrijven. Met een vak als knutselen of tekenen zie je vaak dat deze enorm veel details maakt en tekent. De valkuil hierbij is dat deze details vaak geen onderdeel zijn van de opdracht. Dit kan ervoor zorgen dat een creatief hoogbegaafd kind zich snel gaat aanpassen. Hij kan immers door zijn ‘hoogsensitiviteit’ heel goed aanvoelen wat er van hem verwacht wordt in de klas.
Soms zijn de opdrachten in de klas “gekaderd”, waardoor er geen ruimte is, of lijkt te zijn, voor eigen creatieve ideeën. Dit kan leiden tot aanpassingen van het creatief hoogbegaafde kind. Voor hen is het fijn om de eigen creativiteit kwijt te kunnen in die opdrachten, zodat dit niet verloren gaat.
Ongebruikelijke belangstelling en kennis
Veelal hebben hoogbegaafde kinderen een enorme leerhonger. Zij hebben een brede interesse en willen veel dingen weten. Je ziet bij een creatief hoogbegaafd kind bijvoorbeeld een diepe passie voor een bepaald onderwerp. Je kan merken dat het kind veel weet (en onthoudt) over dit onderwerp. Een andere manier waarop je een creatief hoogbegaafd kind kan signaleren is de enorme hoeveelheid (diepgaande) vragen die het kind stelt. Een creatief hoogbegaafd kind denkt diepgaand na en heeft een enorme ‘honger’ naar kennis en begrip van een onderwerp. Dankzij de intelligentie wil hij of zij het naadje van de kous weten én neemt een antwoord niet zomaar voor waarheid aan.
Wat zijn de uitdagingen van een creatief hoogbegaafd kind?
Met alle kwaliteiten van een creatief hoogbegaafd kind kan het kind ook voor bepaalde uitdagingen komen te staan zoals:
Sensitiviteit
Een creatief hoogbegaafd kind kan een intens sensitief zenuwstelsel hebben, waardoor ze gevoelig zijn voor prikkels en emotionele ervaringen. Hij kan sterk reageren op kritiek of teleurstelling. Hij heeft een enorme behoefte aan begrip en ondersteuning in het omgaan met deze gevoelens. Voorbeeld: Een creatief hoogbegaafd kind kan diep geraakt worden door een negatieve opmerking over zijn creatieve werk. Dit kan leiden tot een vermindering van zelfvertrouwen en motivatie.
Onderpresteren
Onderpresteren is moeilijk te signaleren. Soms kan het ook zo zijn dat een creatief hoogbegaafd kind thuis meer laat zien dan op school. Dit kan meerdere oorzaken hebben: 1. Een creatief hoogbegaafd kind heeft vaak een kritisch denkvermogen en een sterke drang naar perfectie, wat kan leiden tot faalangst. Hierdoor kan het kind gaan onderpresteren om de angst voor falen te vermijden.
2. Een creatief hoogbegaafd kind heeft al heel snel in de gaten dat wat hij kan, nog helemaal niet de bedoeling is in de klas.
3. De herhaling is oersaai en vermoeiend voor het hoogbegaafde kind. Wanneer een hoogbegaafd kind al woorden kan lezen en de letters kan schrijven, is het erg vermoeiend om iedere week ‘maar’ 2 letters te leren en deze dagelijks te moeten schrijven. Of wanneer jouw kind al sommen kan maken t/m 20 en iedere dag weer een rekenblad krijgt met sommen tot 10, kan de motivatie snel verdwijnen. Het hoogbegaafde kind kan het werk bijvoorbeeld niet meer gaan maken of vult maar iets in om ervan af te zijn. Een voorbeeld: Tessa kan al tellen tot 50 en kan al korte woorden zonder hakken/plakken uitspreken. Ze merkt al snel dat het in de klas de bedoeling is dat je maar tot 20 telt en dat de letters 1 voor 1 worden aangeleerd. Om niet op te vallen en zich anders te voelen, telt Tessa nog maar tot 20 en spreekt geen korte woorden uit.
Wat kun jij, als ouder, doen?
Als ouder kan het ook een uitdaging zijn om jouw creatief hoogbegaafde kind “aan” te houden en mee te gaan in de ideeën/ ontdekkingen en plannen. Het helpt enorm als je:
De creatieve talenten erkent en waardeert
Een creatief hoogbegaafd kind denkt snel en buiten de kaders. Erken en waardeer deze talenten. Moedig jouw kind aan om de interesse en passie te volgen en bied hierin ondersteuning.
Een stimulerende omgeving creëert.
Zorg voor een omgeving waarin je kind leert om zijn eigen creatieve behoeften te stimuleren. Zorg voor voldoende materialen, boeken en andere bronnen die hem uitdagen en inspireren. Moedig jouw creatief hoogbegaafde kind aan om nieuwsgierig te zijn en op ontdekking te gaan. Dus gooi de kwasten op tafel, zorg voor voldoende papier, knipsels, verf, krijt, stiften zodat jouw kind lekker op ontdekkingstocht kan.
Ga op in de passie.
Laat jouw creatief hoogbegaafde kind helemaal opgaan in zijn passie. Stimuleer hem door middel van vragen om zijn idee uit te breiden. Laat hem op onderzoek uitgaan, dingen uitzoeken en proberen. Vaardigheden als hulp vragen en doorzetten komen hierbij ook direct aan bod. Wanneer je bovenstaande tips voor jouw creatief hoogbegaafde kind kunt realiseren, kan jouw kind helemaal opgaan in zijn talenten. Dit zorgt direct voor voldoening, erkenning en heeft een positief effect op het welzijn van jouw creatief hoogbegaafde kind.
Zoek professionele begeleiding
Wanneer je zelf zoekende bent en hulp wilt in het omgaan met een creatief hoogbegaafd kind, is het verstandig om professionele begeleiding te zoeken. Ik, Nicole Lagerberg, heb jarenlange ervaring met het begeleiden van ouders van hoogbegaafde kinderen. Met mijn professionele begeleiding krijg je als ouder hulp in het beter begrijpen van jouw hoogbegaafde kind. Zo kan jouw hoogbegaafde kind zijn volle potentie en creativiteit tot uiting brengen. Plan vrijblijvend een kennismakingsgesprek met mij in, zodat ik je hier meer over kan vertellen.
Begrip en empathie
Het is essentieel dat ouders begrip tonen voor de behoeften van hun hoogbegaafde kinderen en hen ondersteunen bij het vinden van effectieve methoden om hun creatieve talent ten volle te benutten. Door een stimulerende en open omgeving te creëren die vertrouwen en comfort biedt, kunnen ouders helpen hun hoogbegaafde kind zichzelf te blijven. Dat gun ik ieder (hoogbegaafd) kind.